کد مطلب:519 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:424
احکام نماز
اهمیت و شرائط نماز
س 338: كسی كه عمدا نماز را ترك كند یا سبك بشمارد، چه حكمی دارد؟
نمازهای روزانه ای كه در پنج نوبت خوانده می شود، از واجبات بسیار مهم شریعت اسلامی بوده و بلكه ستون دین است و ترك یا سبك شمردن آن شرعا حرام و موجب استحقاق عقاب است.
س 339: آیا بر كسی كه آب و چیزی كه تیمم بر آن صحیح است، در اختیار ندارد (فاقد الطهورین)، نماز واجب است؟
بنا بر احتیاط، نماز را در وقت بخواند و بعد از وقت با وضو یا تیمم قضا نماید.
س 340: به نظر شریف جنابعالی، موارد عدول در نماز واجب كدام است؟
عدول در موارد زیر واجب است:
1 - از نماز عصر به نماز ظهر، در صورتی كه در بین نماز عصر متوجه شود كه نماز ظهر را نخوانده است.
2 - از نماز عشاء به نماز مغرب اگر در بین نماز عشاء متوجه شود كه نماز مغرب را نخوانده است و از محل عدول هم تجاوز نكرده باشد.
3 - اگر دو نماز قضائی كه در ادای آنهاترتیب معتبر است، بر عهده او باشد و بر اثر فراموشی قبل از ادای نماز اول به خواندن نماز دوم مشغول شود.
و عدول در موارد زیر مستحب است:
1 - از نماز اداء به نماز قضای واجب، در صورتی كه بر اثر آن وقت فضیلت اداء فوت نشود.
2 - از نماز واجب به مستحب برای درك ثواب نماز جماعت.
3 - از نماز واجب به نافله در ظهر روز جمعه برای كسی كه قرائت سوره جمعه را فراموش كرده و به جای آن سوره دیگری را خوانده و به نصف رسیده و یا از آن گذشته است. مستحب است این شخص از نماز واجب به نافله عدول كند تا بتواند نماز فریضه را با سوره جمعه بجا آورد.
س 341: نماز گزاری كه می خواهد در روز جمعه بین نماز جمعه و ظهر جمع نماید، آیا باید برای هر یك بدون قصد وجوب، فقط قصد قربت كند، یا این كه برای یكی از آن دو هم قصد قربت نماید و هم قصد وجوب و برای دیگری فقط قصد قربت نماید و یا این كه باید برای هر دو هم قصد وجوب كند و هم قصد قربت؟
در هر یك از آن دو قصد قربت كافی است و قصد وجوب در هیچكدام واجب نیست.
س 342: اگر خونریزی از دهان یا بینی از اول وقت نماز تا نزدیك آخر آن ادامه داشته باشد، نماز چه حكمی دارد؟
اگر تطهیر بدن ممكن نباشد و بترسد وقت نماز فوت شود، نماز را در همان حالت بخواند.
س 343: آیا هنگام خواندن ذكرهای مستحبی نماز، آرامش كامل بدن واجب است یا خیر؟
فرقی بین ذكر واجب و مستحب در وجوب استقرار و آرامش بدن نیست. بلی، گفتن ذكر به قصد ذكر مطلق در حال حركت اشكال ندارد.
س 344: برای بعضی از افراد در بیمارستان لوله هائی به نام سوند برای خروج بول قرار می دهند كه در این صورت بول بدون اختیار از مریض در حالت خواب یا بیداری و یا در بین نماز خارج می شود، امیدواریم به این سؤال پاسخ فرمائید: آیا این فرد باید دوباره نماز را در وقت دیگری بخواند یا نمازی كه در آن حالت خوانده، كافی است؟
اگر در آن حالت نماز را طبق وظیفه شرعی و فعلی خود خوانده، صحیح است و اعاده و قضای آن واجب نیست.
--------------------------------------------------------------------------------
وقت نماز
س 345: دلیل مذهب شیعه در مورد وقت نمازهای روزانه چیست؟ همانگونه كه می دانید اهل سنت، با داخل شدن وقت نماز عشاء، نماز مغرب را قضا می دانند و همچنین در مورد نماز ظهر و عصر هم به همین ترتیب است. لذا معتقدند كه وقتی وقت نماز عشاء داخل شد و امام جماعت برای خواندن آن بپاخاست، مأموم نمی تواند همراه او، نماز مغرب را بخواند و نماز مغرب و عشاء را در یك زمان بجا آورد.
دلیل شیعه، اطلاق آیات قرآنی و سنّت شریف است، به اضافه روایاتی كه بخصوص دلالت بر جواز جمع دارند. نزد اهل سنت هم روایاتی وجود دارد كه دلالت بر جواز جمع بین دو نماز در وقت یكی از آن دو می كند.
س 346: با توجه به این كه آخر وقت نماز عصر، مغرب است و آخر وقت نماز ظهر نزدیك مغرب است به مقداری كه برای خواندن نماز عصر به آن نیاز است، می خواهم سؤال كنم كه منظور از مغرب چیست؟ آیا مراد زمان غروب خورشید است یا زمانی كه اذان مغرب طبق افق هر مكانی گفته می شود؟
وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است.
س 347: فاصله زمانی بین غروب خورشید و اذان مغرب چند دقیقه است؟
ظاهر این است كه با اختلاف فصل های سال تفاوت می كند.
س 348: من تا دیر وقت سر كارم هستم، بطوری كه ساعت یازده شب به منزل بر می گردم و در هنگام كارهم بخاطر كثرت مراجعه كنندگان وقت خواندن نماز مغرب و عشاء را ندارم. آیا خواندن نماز مغرب و عشاء بعد از ساعت یازده شب صحیح است؟
اگر از نصف شب به تأخیر نیفتد، اشكال ندارد، ولی تلاش كنید كه از ساعت یازده شب به تأخیر نیفتد بلكه تا می توانید نماز را در اول وقت آن بخوانید.
س 349: چه مقدار از نماز اگر در وقت اداء واقع شود، نیت اداء صحیح است؟ در صورت شك در این كه این مقدار، داخل وقت واقع شده یا خیر، وظیفه چیست؟
وقوع یك ركعت نماز در داخل وقت برای این كه نماز، اداء محسوب شود، كافی است و در صورت شك در این كه وقت لااقل به مقدار یك ركعت باقی است یا خیر، نماز را به قصد مافی الذمّه بخوانید.
س 350: سفارتخانه ها و كنسولگری های جمهوری اسلامی ایران در خارج، جدول های زمانی برای تعیین اوقات شرعی پایتخت ها و شهرهای بزرگ تهیه می كنند. سؤال این است كه تا چه مقدار می توان به این جدولها اعتماد كرد؟
معیار در احراز دخول وقت، حصول اطمینان برای مكلّف است، و اگر برای او اطمینان به مطابقت این جدولها با واقع حاصل نشود، باید احتیاط نموده و صبر كند تا یقین به داخل شدن وقت شرعی نماید.
س 351: نظر شما درباره فجر صادق و كاذب چیست؟ و نمازگزار در این مورد چه تكلیفی دارد؟
معیار شرعی در مورد وقت نماز و روزه، فجر صادق است و احراز آن موكول به تشخیص مكلّف است.
س 352: مسئولین یكی از دبیرستان های تمام وقت، نماز جماعت ظهر و عصر را ساعت دو بعد از ظهر، كمی قبل از شروع درسهای شیفت عصر اقامه می كنند. علت تأخیر، این است كه درسهای شیفت صبح، چهل و پنج دقیقه قبل از ظهر شرعی تعطیل می شود و نگهداشتن دانش آموزان تا ظهر شرعی مشكل است. با توجه به اهمیت اقامه نماز در اول وقت، نظر شریف خود را در این باره بیان فرمائید.
تأخیر نماز جماعت برای این كه نمازگزاران در نماز حاضر شوند، با این فرض كه در اول وقت در مدرسه نیستند، اشكال ندارد.
س 353: آیا باید نماز ظهر بعد از اذان ظهر و نماز عصر بعد از دخول وقت آن خوانده شود؟ و همچنین آیا نماز مغرب و عشاء هم باید هر كدام در وقت خود خوانده شوند؟
بعد از داخل شدن وقت دو نماز، مكلّف در خواندن هر دو نماز پشت سر هم به صورت جمع و یا خواندن هر یك در وقت فضیلت خود مخیّر است.
س 354: با توجه به این كه امروزه با فراوانی ساعت، یقین به طلوع فجر ممكن است، آیا باید در شبهای مهتابی برای خواندن نماز صبح به مدت پانزده تا بیست دقیقه صبر كرد؟
فرقی بین شبهای مهتابی و غیر مهتابی در طلوع فجر، وقت فریضه صبح و وجوب امساك برای روزه گرفتن نیست، هر چند احتیاط در این زمینه خوب است.
س 355: آیا مقدار اختلاف اوقات شرعی میان استان ها كه بر اثر اختلاف افقهای آنها به وجود می آید، در اوقات سه گانه نمازهای یومیه به یك اندازه است؟ مثلا بین دو استان در وقت ظهر بیست و پنج دقیقه تفاوت است، آیا در بقیه وقت های نماز هم این اختلاف وجود دارد و به همین مقدار است؟ یا این كه مقدار آن در وقت نماز صبح و مغرب و عشاء تفاوت می كند؟
مجرّد یكی بودن مقدار تفاوت بین دو منطقه در طلوع فجر یا زوال آفتاب یا غروب خورشید، مستلزم اتحاد در سایر اوقات نیست، بلكه غالبا مقدار اختلاف بین شهرها در اوقات سه گانه با هم تفاوت دارد.
س 356: اهل سنّت نماز مغرب را قبل از غروب شرعی می خوانند، آیا جایز است در ایام حج و غیر آن به آنها اقتدا كرده و به همان نماز اكتفا كنیم؟
معلوم نیست كه نماز آنها قبل ازداخل شدن وقت باشد و شركت در نماز جماعت آنها و اقتدا به آنان اشكال ندارد و مجزی است، ولی درك وقت نماز ضروری است، مگر این كه خود وقت هم از موارد تقیه باشد.
س 357: خورشید در دانمارك و نروژ ساعت هفت صبح طلوع نموده و تا عصر در آسمان به مقدار دوازده ساعت می درخشد، در حالی كه در كشورهای دیگر شب است، تكلیف من درباره نماز و روزه چیست؟
مكلف باید در مورد اوقات نمازهای یومیه و روزه همان افق محل سكونت خود را رعایت كند، ولی اگر روزه گرفتن بر اثر طولانی بودن روز، غیر مقدور یا حرجی باشد، ادای آن ساقط و قضای آن واجب است.
س 358: رسیدن نور خورشید به زمین تقریبا هفت دقیقه طول می كشد. آیا ملاك پایان وقت نماز صبح، طلوع خورشید است یا رسیدن نور آن به زمین؟
ملاكِ طلوع خورشید، دیدن آن در افق مكان نمازگزار است.
س 359: رسانه های گروهی اوقات شرعی هر روز را یك روز قبل از آن اعلام می كنند، آیا اعتماد بر آن و بنا گذاشتن بر دخول وقت نماز بعد از پخش اذان از رادیو و تلویزون جایز است؟
اگر برای مكلّف اطمینان به دخول وقت از طریق مذكور حاصل شود، می تواند بر آن اعتماد كند.
س 360: آیا وقت نماز به مجرد شروع اذان آغاز می شود؟ یا این كه باید صبر نمود تا اذان تمام شود و سپس شروع به خواندن نماز كرد؟ آیا روزه دار جایز است به مجرد شروع اذان افطار نماید یا این كه باید صبر كند تا اذان تمام شود؟
اگر اطمینان حاصل شود كه اذان از هنگام داخل شدن وقت شروع شده، صبر كردن تا پایان اذان لازم نیست.
س 361: آیا نماز كسی كه نماز دوم را بر اوّلی مقدّم داشته، مثلا نماز عشاء را جلوتر از مغرب خوانده، صحیح است؟
اگر بر اثر اشتباه یا غفلت نماز دوم را مقدّم داشته و بعد از تمام شدن نماز متوجه شده، نماز او صحیح است. ولی اگر عمدی بوده، باطل است.
س 362: با عرض سلام و تحیت، در آستانه ماه شریف و مبارك رمضان و با توجه به توسعه شهرها وعدم امكان تشخیص دقیق لحظه طلوع فجر، خواهشمند است نظر شریف خود را در مورد زمان امساك برای روزه و اقامه نماز صبح اعلام فرمائید.
مقتضی است كه مومنین محترم ایّدهم اللّه تعالی جهت رعایت احتیاط در مورد امساك روزه ووقت نماز صبح همزمان با شروع اذان صبح از رسانه ها برای روزه امساك نمایند و حدود پنج الی شش دقیقه بعد از اذان شروع به ادای فریضه صبح نمایند.
س 363: وقت نماز عصر تا اذان مغرب است یا تا هنگام غروب آفتاب؟ نیمه شب شرعی برای نماز عشاء و بیتوته در منی چه وقت است؟
آخر وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است، و احتیاط آن است كه برای نماز مغرب و عشاء و مانند اینها شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب كنند، بنابراین تقریبا یازده ساعت و یك ربع بعد از ظهر شرعی آخر وقت نماز مغرب و عشاء است، ولكن برای بیتوته در منی از غروب تا طلوع آفتاب حساب كنند.
س 364: اگر كسی در بین نماز عصر متوجه شود كه نماز ظهر را نخوانده است، چه تكلیفی دارد؟
اگر به خیال این كه نماز ظهر را خوانده است به نیت نماز عصر مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد كه قبلا نماز ظهر را نخوانده است، در صورتی كه در وقت مشترك نماز ظهر و عصر است، باید بلافاصله نیت خود را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام كند و پس از آن، نماز عصر را بجا آورد، و اگر این اتفاق در وقت مخصوص به نماز ظهر افتاده باشد، احتیاط واجب آن است كه نیت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را {. P وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتی كه از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد كه برای غیر مسافر چهار ركعت و برای مسافر دو ركعت است. P} تمام كند ولی بعدا هر دو نماز (ظهر و عصر) را به ترتیب بجا آورد، و همین تكلیف در مورد نماز مغرب و عشاء نیز هست.
س 338: كسی كه عمدا نماز را ترك كند یا سبك بشمارد، چه حكمی دارد؟
نمازهای روزانه ای كه در پنج نوبت خوانده می شود، از واجبات بسیار مهم شریعت اسلامی بوده و بلكه ستون دین است و ترك یا سبك شمردن آن شرعا حرام و موجب استحقاق عقاب است.
س 339: آیا بر كسی كه آب و چیزی كه تیمم بر آن صحیح است، در اختیار ندارد (فاقد الطهورین)، نماز واجب است؟
بنا بر احتیاط، نماز را در وقت بخواند و بعد از وقت با وضو یا تیمم قضا نماید.
س 340: به نظر شریف جنابعالی، موارد عدول در نماز واجب كدام است؟
عدول در موارد زیر واجب است:
1 - از نماز عصر به نماز ظهر، در صورتی كه در بین نماز عصر متوجه شود كه نماز ظهر را نخوانده است.
2 - از نماز عشاء به نماز مغرب اگر در بین نماز عشاء متوجه شود كه نماز مغرب را نخوانده است و از محل عدول هم تجاوز نكرده باشد.
3 - اگر دو نماز قضائی كه در ادای آنهاترتیب معتبر است، بر عهده او باشد و بر اثر فراموشی قبل از ادای نماز اول به خواندن نماز دوم مشغول شود.
و عدول در موارد زیر مستحب است:
1 - از نماز اداء به نماز قضای واجب، در صورتی كه بر اثر آن وقت فضیلت اداء فوت نشود.
2 - از نماز واجب به مستحب برای درك ثواب نماز جماعت.
3 - از نماز واجب به نافله در ظهر روز جمعه برای كسی كه قرائت سوره جمعه را فراموش كرده و به جای آن سوره دیگری را خوانده و به نصف رسیده و یا از آن گذشته است. مستحب است این شخص از نماز واجب به نافله عدول كند تا بتواند نماز فریضه را با سوره جمعه بجا آورد.
س 341: نماز گزاری كه می خواهد در روز جمعه بین نماز جمعه و ظهر جمع نماید، آیا باید برای هر یك بدون قصد وجوب، فقط قصد قربت كند، یا این كه برای یكی از آن دو هم قصد قربت نماید و هم قصد وجوب و برای دیگری فقط قصد قربت نماید و یا این كه باید برای هر دو هم قصد وجوب كند و هم قصد قربت؟
در هر یك از آن دو قصد قربت كافی است و قصد وجوب در هیچكدام واجب نیست.
س 342: اگر خونریزی از دهان یا بینی از اول وقت نماز تا نزدیك آخر آن ادامه داشته باشد، نماز چه حكمی دارد؟
اگر تطهیر بدن ممكن نباشد و بترسد وقت نماز فوت شود، نماز را در همان حالت بخواند.
س 343: آیا هنگام خواندن ذكرهای مستحبی نماز، آرامش كامل بدن واجب است یا خیر؟
فرقی بین ذكر واجب و مستحب در وجوب استقرار و آرامش بدن نیست. بلی، گفتن ذكر به قصد ذكر مطلق در حال حركت اشكال ندارد.
س 344: برای بعضی از افراد در بیمارستان لوله هائی به نام سوند برای خروج بول قرار می دهند كه در این صورت بول بدون اختیار از مریض در حالت خواب یا بیداری و یا در بین نماز خارج می شود، امیدواریم به این سؤال پاسخ فرمائید: آیا این فرد باید دوباره نماز را در وقت دیگری بخواند یا نمازی كه در آن حالت خوانده، كافی است؟
اگر در آن حالت نماز را طبق وظیفه شرعی و فعلی خود خوانده، صحیح است و اعاده و قضای آن واجب نیست.
--------------------------------------------------------------------------------
وقت نماز
س 345: دلیل مذهب شیعه در مورد وقت نمازهای روزانه چیست؟ همانگونه كه می دانید اهل سنت، با داخل شدن وقت نماز عشاء، نماز مغرب را قضا می دانند و همچنین در مورد نماز ظهر و عصر هم به همین ترتیب است. لذا معتقدند كه وقتی وقت نماز عشاء داخل شد و امام جماعت برای خواندن آن بپاخاست، مأموم نمی تواند همراه او، نماز مغرب را بخواند و نماز مغرب و عشاء را در یك زمان بجا آورد.
دلیل شیعه، اطلاق آیات قرآنی و سنّت شریف است، به اضافه روایاتی كه بخصوص دلالت بر جواز جمع دارند. نزد اهل سنت هم روایاتی وجود دارد كه دلالت بر جواز جمع بین دو نماز در وقت یكی از آن دو می كند.
س 346: با توجه به این كه آخر وقت نماز عصر، مغرب است و آخر وقت نماز ظهر نزدیك مغرب است به مقداری كه برای خواندن نماز عصر به آن نیاز است، می خواهم سؤال كنم كه منظور از مغرب چیست؟ آیا مراد زمان غروب خورشید است یا زمانی كه اذان مغرب طبق افق هر مكانی گفته می شود؟
وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است.
س 347: فاصله زمانی بین غروب خورشید و اذان مغرب چند دقیقه است؟
ظاهر این است كه با اختلاف فصل های سال تفاوت می كند.
س 348: من تا دیر وقت سر كارم هستم، بطوری كه ساعت یازده شب به منزل بر می گردم و در هنگام كارهم بخاطر كثرت مراجعه كنندگان وقت خواندن نماز مغرب و عشاء را ندارم. آیا خواندن نماز مغرب و عشاء بعد از ساعت یازده شب صحیح است؟
اگر از نصف شب به تأخیر نیفتد، اشكال ندارد، ولی تلاش كنید كه از ساعت یازده شب به تأخیر نیفتد بلكه تا می توانید نماز را در اول وقت آن بخوانید.
س 349: چه مقدار از نماز اگر در وقت اداء واقع شود، نیت اداء صحیح است؟ در صورت شك در این كه این مقدار، داخل وقت واقع شده یا خیر، وظیفه چیست؟
وقوع یك ركعت نماز در داخل وقت برای این كه نماز، اداء محسوب شود، كافی است و در صورت شك در این كه وقت لااقل به مقدار یك ركعت باقی است یا خیر، نماز را به قصد مافی الذمّه بخوانید.
س 350: سفارتخانه ها و كنسولگری های جمهوری اسلامی ایران در خارج، جدول های زمانی برای تعیین اوقات شرعی پایتخت ها و شهرهای بزرگ تهیه می كنند. سؤال این است كه تا چه مقدار می توان به این جدولها اعتماد كرد؟
معیار در احراز دخول وقت، حصول اطمینان برای مكلّف است، و اگر برای او اطمینان به مطابقت این جدولها با واقع حاصل نشود، باید احتیاط نموده و صبر كند تا یقین به داخل شدن وقت شرعی نماید.
س 351: نظر شما درباره فجر صادق و كاذب چیست؟ و نمازگزار در این مورد چه تكلیفی دارد؟
معیار شرعی در مورد وقت نماز و روزه، فجر صادق است و احراز آن موكول به تشخیص مكلّف است.
س 352: مسئولین یكی از دبیرستان های تمام وقت، نماز جماعت ظهر و عصر را ساعت دو بعد از ظهر، كمی قبل از شروع درسهای شیفت عصر اقامه می كنند. علت تأخیر، این است كه درسهای شیفت صبح، چهل و پنج دقیقه قبل از ظهر شرعی تعطیل می شود و نگهداشتن دانش آموزان تا ظهر شرعی مشكل است. با توجه به اهمیت اقامه نماز در اول وقت، نظر شریف خود را در این باره بیان فرمائید.
تأخیر نماز جماعت برای این كه نمازگزاران در نماز حاضر شوند، با این فرض كه در اول وقت در مدرسه نیستند، اشكال ندارد.
س 353: آیا باید نماز ظهر بعد از اذان ظهر و نماز عصر بعد از دخول وقت آن خوانده شود؟ و همچنین آیا نماز مغرب و عشاء هم باید هر كدام در وقت خود خوانده شوند؟
بعد از داخل شدن وقت دو نماز، مكلّف در خواندن هر دو نماز پشت سر هم به صورت جمع و یا خواندن هر یك در وقت فضیلت خود مخیّر است.
س 354: با توجه به این كه امروزه با فراوانی ساعت، یقین به طلوع فجر ممكن است، آیا باید در شبهای مهتابی برای خواندن نماز صبح به مدت پانزده تا بیست دقیقه صبر كرد؟
فرقی بین شبهای مهتابی و غیر مهتابی در طلوع فجر، وقت فریضه صبح و وجوب امساك برای روزه گرفتن نیست، هر چند احتیاط در این زمینه خوب است.
س 355: آیا مقدار اختلاف اوقات شرعی میان استان ها كه بر اثر اختلاف افقهای آنها به وجود می آید، در اوقات سه گانه نمازهای یومیه به یك اندازه است؟ مثلا بین دو استان در وقت ظهر بیست و پنج دقیقه تفاوت است، آیا در بقیه وقت های نماز هم این اختلاف وجود دارد و به همین مقدار است؟ یا این كه مقدار آن در وقت نماز صبح و مغرب و عشاء تفاوت می كند؟
مجرّد یكی بودن مقدار تفاوت بین دو منطقه در طلوع فجر یا زوال آفتاب یا غروب خورشید، مستلزم اتحاد در سایر اوقات نیست، بلكه غالبا مقدار اختلاف بین شهرها در اوقات سه گانه با هم تفاوت دارد.
س 356: اهل سنّت نماز مغرب را قبل از غروب شرعی می خوانند، آیا جایز است در ایام حج و غیر آن به آنها اقتدا كرده و به همان نماز اكتفا كنیم؟
معلوم نیست كه نماز آنها قبل ازداخل شدن وقت باشد و شركت در نماز جماعت آنها و اقتدا به آنان اشكال ندارد و مجزی است، ولی درك وقت نماز ضروری است، مگر این كه خود وقت هم از موارد تقیه باشد.
س 357: خورشید در دانمارك و نروژ ساعت هفت صبح طلوع نموده و تا عصر در آسمان به مقدار دوازده ساعت می درخشد، در حالی كه در كشورهای دیگر شب است، تكلیف من درباره نماز و روزه چیست؟
مكلف باید در مورد اوقات نمازهای یومیه و روزه همان افق محل سكونت خود را رعایت كند، ولی اگر روزه گرفتن بر اثر طولانی بودن روز، غیر مقدور یا حرجی باشد، ادای آن ساقط و قضای آن واجب است.
س 358: رسیدن نور خورشید به زمین تقریبا هفت دقیقه طول می كشد. آیا ملاك پایان وقت نماز صبح، طلوع خورشید است یا رسیدن نور آن به زمین؟
ملاكِ طلوع خورشید، دیدن آن در افق مكان نمازگزار است.
س 359: رسانه های گروهی اوقات شرعی هر روز را یك روز قبل از آن اعلام می كنند، آیا اعتماد بر آن و بنا گذاشتن بر دخول وقت نماز بعد از پخش اذان از رادیو و تلویزون جایز است؟
اگر برای مكلّف اطمینان به دخول وقت از طریق مذكور حاصل شود، می تواند بر آن اعتماد كند.
س 360: آیا وقت نماز به مجرد شروع اذان آغاز می شود؟ یا این كه باید صبر نمود تا اذان تمام شود و سپس شروع به خواندن نماز كرد؟ آیا روزه دار جایز است به مجرد شروع اذان افطار نماید یا این كه باید صبر كند تا اذان تمام شود؟
اگر اطمینان حاصل شود كه اذان از هنگام داخل شدن وقت شروع شده، صبر كردن تا پایان اذان لازم نیست.
س 361: آیا نماز كسی كه نماز دوم را بر اوّلی مقدّم داشته، مثلا نماز عشاء را جلوتر از مغرب خوانده، صحیح است؟
اگر بر اثر اشتباه یا غفلت نماز دوم را مقدّم داشته و بعد از تمام شدن نماز متوجه شده، نماز او صحیح است. ولی اگر عمدی بوده، باطل است.
س 362: با عرض سلام و تحیت، در آستانه ماه شریف و مبارك رمضان و با توجه به توسعه شهرها وعدم امكان تشخیص دقیق لحظه طلوع فجر، خواهشمند است نظر شریف خود را در مورد زمان امساك برای روزه و اقامه نماز صبح اعلام فرمائید.
مقتضی است كه مومنین محترم ایّدهم اللّه تعالی جهت رعایت احتیاط در مورد امساك روزه ووقت نماز صبح همزمان با شروع اذان صبح از رسانه ها برای روزه امساك نمایند و حدود پنج الی شش دقیقه بعد از اذان شروع به ادای فریضه صبح نمایند.
س 363: وقت نماز عصر تا اذان مغرب است یا تا هنگام غروب آفتاب؟ نیمه شب شرعی برای نماز عشاء و بیتوته در منی چه وقت است؟
آخر وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است، و احتیاط آن است كه برای نماز مغرب و عشاء و مانند اینها شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب كنند، بنابراین تقریبا یازده ساعت و یك ربع بعد از ظهر شرعی آخر وقت نماز مغرب و عشاء است، ولكن برای بیتوته در منی از غروب تا طلوع آفتاب حساب كنند.
س 364: اگر كسی در بین نماز عصر متوجه شود كه نماز ظهر را نخوانده است، چه تكلیفی دارد؟
اگر به خیال این كه نماز ظهر را خوانده است به نیت نماز عصر مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد كه قبلا نماز ظهر را نخوانده است، در صورتی كه در وقت مشترك نماز ظهر و عصر است، باید بلافاصله نیت خود را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام كند و پس از آن، نماز عصر را بجا آورد، و اگر این اتفاق در وقت مخصوص به نماز ظهر افتاده باشد، احتیاط واجب آن است كه نیت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را {. P وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتی كه از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد كه برای غیر مسافر چهار ركعت و برای مسافر دو ركعت است. P} تمام كند ولی بعدا هر دو نماز (ظهر و عصر) را به ترتیب بجا آورد، و همین تكلیف در مورد نماز مغرب و عشاء نیز هست.